افراد تأثیر گذار در تاریخ پزشکی

 

بارتولومیو استاش  Bartolomeo Eustachi

 آناتومیست ایتالیایی(1547-1513)

 بارتولومیو استاش ابتدا به مطالعه در زمینه آناتومی مقایسه­ای پرداخت. و هم دوره فالیپیو و وزالیوس است. او اولین بار به توضیح ساختار دندان پرداخت که شامل ساختار مینا و عاج بود. وی اولین نوشته­ها را در زمینه سپید رگ تنه و لوله فارنژیوتیمپانیک (لوله استاش) دارد.

 

 

آلفونسو کورتی       Alfonso Corti

آناتومیست ایتالیایی(1888 - 1822)

آلفونسو کورتی ابتدا تحقیقات خود را در زمینه آناتومی مقایسه­ای آغاز کرد و به بررسی دستگاه گردش خون پرندگان پرداخت بعد از آن به سیستم شنوایی پستانداران علاقه مند شد. در سال 1851 مطالعات خود را در زمینه شنوایی و گوش منتشر ساخت.

او در مقالات خود به ساختمانی اشاره میکند که روی بازیلار ممبران حلزون گوش  قرار دارد و حاوی سلولهای مویی است که صوت را تبدیل به امواج عصبی تبدیل میکند.

 

 

جان برونر       Brunner Johann

آناتومیست سویسی(1727-1653)

جان برونر استاد آناتومی­در دانشگاه هایدلبرگ آلمان یکی از اولین محققینی بود که با بررسی‌هایی که در سال  1683 روی پانکراس انجام داد، متوجه شد که با برداشت پانکراس در سگ، تشنگی و پرادراری ایجاد می‌شود. او در سال 1687 غدد دئودنال  (غدد برونر) را کشف کرد هر چند برونر فکر می­کرد که غدد دئودنال بخش عمده­ ای از شیره گوارشی را می­سازند. 200 سال بعد Claude Bernard دریافت که مهمترین غده گوارشی پانکراس می­باشد و غدد دئودنال موکوس قلیایی تراوش کرده و در خنثی­سازی کیموس معده­ای که وارد روده کوچک می­شود، نقش دارند.

 

 

کامیلو گلژی   Camillo Golgi    

بافت شناس ایتالیایی (1926-1844)

کامیلو گلژی در سال 1873 در هیستوتکنیک انقلابی ایجاد کرد . برای اولین بار برای مشاهده نورونها از رنگ آمیزی استفاده کرد و معتقد بود که سیستم عصبی از فیبرهای عصبی در هم پیچیده تشکیل شده است. تکنیک رنگ آمیزی گلژی را کاجال تکمیل کرد. در سال 1956 گلژی به همراه کاجال جایزه نوبل مشترک دریافت کردند او ویژگیهای مورفولوژیک سلولهای گلیال و رابطه بین سلولهای گلیال و زائده های سلولی و عروق خونی را توضیح داد همچنین دو سلول عصبی را توضیح داد که به سلولهای گلژی تیپ یک و دو مشهورند. در سال 1878 وی کپسول تاندونی حسی  را توضیح داد. در سال 1892 چرخه زندگی پلاسمودیوم عامل مالاریا را کشف کرد. در سال 1897 با بررسی سیستم عصبی به وسیلیه رنگ آمیزی گلژی موفق به کشف ساختار سلولی شد که بعدها به نام دستگاه گلژی خوانده شد.

 

 

گابریلو فالیپیو Gabriele Fallopius

آناتومیست ایتالیایی (1562-1523)

فالیپیو(فالوپ) یکی از بزرگترین آناتومیست های زمان خود بود او برای اولین بار لوله­های تخمدانی، کلیتوریس و پنجره گرد در گوش میانی را تشریح کرد و وجود پرده هیمن را اثبات کرد. برای جلوگیری از سیفیلیس کاندمی از جنس کتان استفاده کرد. واژه واژن را برای اولین بار بکار برد. او در مورد حنجره، فعالیت ماهیچه­های تنفسی، مایع منی، استخوان اتموئید، کانال اشکی، جفت، گوش میانی، گوش داخلی، تحقیقاتی انجام داد.

 

 

هنری گری   Henry Gray

آناتومیست انگلیسی (1861-1827)

هنری گری در سال 1827 در ویندزور به دنیا آمد. در سال 1858 به عنوان جراح در بیمارستان سنت جرج مشغول به کار شد. کتابی به نام Anatomy: Descriptive and Surgical را نوشت.آن موقع فقط 31 ساله بود.

 

 

پیره پل بروکا Pierre pol Broca

آنتروپولوژیست فرانسوی (1880-1824)

 

پیره پل بروکا در سال 1824 در فرانسه به دنیا آمد. او ابتدا ادبیات فرانسه و سپس فیزیک و ریاضی خواند بعد وارد دانشکده پزشکی شد و در آناتومی مغز تبحر یافت بر اساس مطالعات و مشاهدات خود بر روی بیمارانی که آسیب مغزی دیده بودند و نمی­توانستند صحبت کنند متمرکز کرده بود. وی جایگاه حرکتی گفتار در مغز را پیدا کرد که به نام خود او مشهور است. در سال 1859 انجمن آنتروپولوژی فرانسه را پایه گذاری کرد. وی نقش بزرگی در شناسایی دستگاه لیمبیک دارد.

 

 

یان ایوانگلیستیا پورکینژ Jan Evangelista Purkinje

آناتومیست و فیزیولوژیست چکی (1901-181)

یان ایوانگلستیا پورکینژ در جمهوری چک به دنیا آمد و در سال 1819از دانشگاه پراگ دانشنامه آناتومی خود را گرفت و بعدا آن را منتشر ساخت. مطالعات او بیشتر روی ساختار حسی اعضا بود. الیافی را در دیواره بین بطنی که مسئول ارتباط عصبی بین گره عصبی بین بطنی و سلولهای قلبی بود را کشف کرد.واژه­های پلاسما و پروتوپلاسم را به ترتیب برای مایع شفاف خون منعقد نشده و رویانهای جانوری بکار برد.پورکنژ اولین کسی است که در آمادگی­های بافتی از میکروتوم, اسید اسیتیک گلی­سیال و کانادا بالزام استفاده کرد. او غدد عرق را در پوست در سال 1833 کشف کرد. وی در سن 82 سالگی در گذشت.

 

 

سانتییگو رامنی کاجال  Santiago Ramony cajal

 بافت­شناسی اسپانیایی(1934-1852)

سانتییگو رامنی کاجال پایه­گذارعلم نوروآناتومی نوین میباشد.وی به توضیح واحد ساختمانی عصبی (نورون) در دستگاه عصبی مرکزی پرداخت. کاجال قانون پلاریزاسیون دینامیک را توضیح دادو بیان داشت که پلاریزاسیون در اثر رسیدن اطلاعات به سومای نورونی میباشد واین اطلاعات در طول اکسون حرکت میکند و این گفته بنیان ارتباطات نورونی شد.کاجال و کامیلو گلژی مشترکا جایزه نوبل سال 1906 را بردند.

 

 

سر ویلیام بومن       ser William Bowman

آناتومیست و چشم پزشک انگلیسی (1892-1816)

ویلییام بومن در سال 1816 به دنیا آمد وی اولین کسی است که کپسولی اطراف گلومرولها کشف کرد و تئوری فیلتراسیون گلومرولی را مطرح ساخت. او و استادش (Robert Todd) کتابی را به نام فیزیولوژیکال آناتومی نوشتند. وی پیشگام مطالعه همزمان فیزیولوژی و هیستولوژی میباشد. با مطالعه بر روی چشم او معرفترین پژوهشگر در زمینه چشم پزشکی شد.او اولین بار ساختار و عمکرد چشم را توضیح داد.

 

 

ویلیام کوپر William Cowper

آناتومیست و جراح انگیلیسی (1709-1666)

در سال 1698 کتابی را به نام The Anatomy of Human Bodies نوشت. که برای کوپر شهرت فروانی را به همراه آورد. او بعد از آن کتابهای فراوانی در زمینه آناتومی و جراحی نوشت.وی مطالعه گسترده­ای را روی دستگاه تناسلی انجام داد. اولین بار غدد بولبواورترال(غدد کوپر) را تشریح کرد. فراوانی تالیفات کوپر از بینش عمیق او در زمینه آناتومی خبر میداد. او از بعضی از تصاویر کتابAnatomia Humani Corporisتالیف Govard Bidloo (1713-1649) استفاده کرد ومتهم به سرقت ادبی شد.

 

 

ویلیام هاروی William Harvey

آناتومیست انگلیسی  (1657-1578)

ویلییام هاروی با مطالعه عملکرد قلب در جانوران و ماهی­ها اثبات کرد که قلب مهمترین بخش در گردش خون محسوب میشود و به صورت سیکلی کار می­کند. کار دریجه­های وریدی را مشخص ساخت. او اولین تئوری مدرن در زمینه گردش خون را مطرح ساخت. در سال 1628 مشاهدات خود را در کتابی به نام Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus (تئوری های آناتومیک در مورد حرکت خون و قلب در جانوران) - کوتاه شده آن de Motu Cordis می باشد- وارد کرد. هاروی روشهای کمی، کیفی و مشاهدای را در تحقیقات آناتومیک خود تلفیق کرد. در سال 1651 کتاب Exercitationesde Generatione Animalium(تئوریهای زایش جانوران) را نوشت. وی به زایش خود به خودی بشدت شکاک بود و پیشنهاد کرد که همه جانوران از تخم ایجاد شده­اند. با بررسی رویان­های جوجه اولین بار تئوری اپی ژنزی را توضیح داد.

 

 

ماچلو مالپیگی Marcello Malpighi

آناتومیست ایتالیایی - پدر علم بافت شناسی (1694-1628)

ماچلو مالپیگی پیشگام استفاده از میکروسکوپ می­باشد و در دانشگاه بولوگنیا دانش آموخت و در سال 1656 در همان دانشگاه به کار پرداخت . مالپیگی برای بررسی کلیه و پوست از میکروسکوپ استفاده کرد.اولین بررسی­ها در مورد ساختار کبد را انجام داد و تمام مشاهده­های خود را منتشر کرد. استفاده از میکوسکوپ او را قادر به بررسی جنین جوجه کرد او اولین کسی است که ساختار مویرگ را توضیح دادو ارتباط آنها را با سرخرگ­ها و سیاهرگ­ها نشان داد.وی جوانه­های چشایی را در انسان کشف کرد و اولین بار به انگشت­نگاری توجه کرد.

 

 

ارنست ون بائر Karl Ernest Von Baer

پدر علم رویان شناسی(1876-1792)

کارل ارنست ون بائر در استونی به دنیا آمد او در استونی، وین و برلین به دانشگاه رفت. در سال 1826 استاد دانشگاه کویزنبرگ استونی شد. وی رویان­زایی را در جانوران مطالعه کرد و مرحله بلاستولا و ساختار نوتوکورد را کشف کرد. تئوری لایه زایای رویانی را مطرح ساخت و در سال 1826 تخمک را کشف کرد.

 

 

آنتونیو اسکارپاAntonio Scarpa  

آناتومیست ایتالیایی(1832-1752)

آنتونیو اسکارپا در سن چهاده_سالگی به مطالعه پزشکی پرداخت و شاگرد مورگانگی شد. در سال 1770 دانشنامه پزشکی را دریافت کرد و در سال 1772 استاد آناتومی دانشگاه مدونا شد. وی عصب بویایی، اندولنف،عصب نازوپلاتین و عصب قلبی را کشف کرد. اسکارپا پایه گذار آناتومی جراحی می­باشد. اپونیم_های فراوانی در آناتومی از او بر جای مانده است(همانند: فاشیای اسکارپا، مایع اسکارپا، سوراخ اسکارپا، گانگلیون اسکارپا و غیره )

 

 

ریگینر دو گراف Regnier De Graaf

آناتومیست هلندی (1673-1641)

ریگینر دو گراف در اوتریخت به مطالعه پزشکی پرداخت و دانشنامه خود را در زمینه پانکراس به پایان رساند و به فرانسه رفت و درجه دکترا پزشکی خود را دریافت کرد. در پاریبس به مطالعه دستگاه تناسلی پرداخت در سال 1667 به هلند بازگشت. وی فولیکول­های که فالوپ کشف کرده بود تخم نامید.

 

 

آلبرشت ون هالر  Albreshet Von Haller  

آناتومیست سویسی(1777-1708)

آلبرشت ون هالر ابتدا به ادبیات و شعر پرداخت و زبانهای یونانی، لاتین و عبری را مطالعه کرد بعد به مطالعه ریاضیات، گیاهشناسی و آناتومی پرداخت. در مورد غدد بزاقی و قلب مطالعات گسترده­ای انجام داد.

 

 

آندریاس وزالیوس Andreas Vesalius

آناتومیست بلژیکی و پدر علم آناتومی(1564- 1514)

آندریاس وزالیوس در بروکسل به­دنیا آمد. پدرش داروساز دربار شارل پنجم بود در ابتدا وزالیوس در بروکسل به یادگیری پرداخت.دانش خود را در پاریس و پادوا تکمیل کرد. به مقام استادی دانشگاه پادوا رسید. وی کالبدشکافی­ها را خود انجام می­داد. در سال 1539 دویست اختلاف فاحش بین استخوانهای میمون و انسان را توضیح داد و عملا جنگ خود را علیه نظام جالینوس آغاز کرد. در سال 1543 کتاب خود را با عنوانDe Human Corporis Fabrica نوشت. کتاب شامل هفت فصل و ششصد صفحه بود. فصل مربوط به ماهیچه­ها معرفترین بخش کتاب است. کتاب فابریکا نقطه عطف در شکوفایی علوم پزشکی محسوب می­شود.

 

 

ویلیام هانتر William Hanter

آناتومیست انگلیسی (1783-1718)

ویلیام هفتمین فرزند خانواده بود در سن سیزده سالگی به دانشگاه گلاسکو رفت و ادبیات یونان را فراگرفت سپس به آموزش پزشکی پرداخت و بعد به دانش آناتومی علاقه­مند شد و به بررسی ساختار تناسلی پرداخت. پدیده بارداری را مورد توجه قرار داد. ویلیام عرصه جدیدی را را در آموزش آناتومی باز کرد و در سال 1774 کتاب Anatomia Uteri Humani Gravidi Tabulis illustrat (آناتومی زهدان در زنان باردار) نوشت که خیلی مورد توجه واقع شد. منزل شخصی ویلیام و برادرش جان در ایست­کیل­بری گلاسکو بعد از مرگشان تبدیل به موزه شد که تاکنون پابرجاست. در هنگام تاسیس آکادمی پادشاهی هنر انگلستان ویلیام هانتر اولین استاد آناتومی هنری آن بود.

 

 

جان هانتر John Hunter

آناتومیست انگلیسی و پایه گذار جراحی مدرن(1793-1728)

جان تا سن هفده سالگی بیسواد بود. در سال 1748 دستیار آزمایشگاه آناتومی برادرش ویلیام هانتر شد و در کار کالبدشکافی مهارت قابل توجهی از خود نشان داد و سرپرست آزمایشگاه برادرش شد. بعد به کمک برادرش به آموختن پزشکی پرداخت. به علم زیست شناسی علاقه­مند شد. کتاب on Postmortem digestion of the Stomach  نوشت. جان بسیاری از گونه­های جانوری و گیاهی را از سراسر اروپا جمع آوری کرد. او فردی کند خوان بود در نتیجه کم مطالعه می­کرد و بیشتر به مشاهدات و پژوهش خود اتکا داشت. در طول عمرش پانصد گونه جانوری را تشریح وبررسی کرد.

 

 

آنا مارندی مانزولینی Anna marindi Manzolini

آناتومیست ایتالیایی و معرفترین زن آناتومیست(1774-1714)

آنا مارندی مانزولینی مدیر گروه آناتومی دانشگاه بولوگنیا بود و بعضی از عناصر آناتومیکی را کشف کرد. وی روش موم­کاری جسد را ابداع کرد و نمونه­های زیبایی از آنها تهیه کرد که بعضی از کارهای مازولینی در دانشگاه بولوگنیا نگهداری می­شود. موم­کاری مازولینی پلی بین هنرهای زیبا وآناتومی برقرار کرد. او سردرگمی در واژه گزینی از کتاب فابریکای وزالیوس را حل کرد و واژه­های پیشنهادی خود را ارائه داد. فعالیت مازولینی در جوی مرد سالار صورت می­گرفت.

 

 

کتب تاریخ پزشکی

 

نویسنده: برنهارد سیگرید آلبینوس ‍‍[1697- 1770]  (Bernhard Siegried Albinus)

نقاش: جان وان دلار(Jan Wan Delaar)‍‍‍‍(1759-1690)

گراورساز: چارلز گریگنون(charles grignion) (1810-1717)

عنوان:  Tabulae Sceleti et Musculorum corporis humani(Anatomy of Human Musculature)

انتشار: 1749

 

 

 

 نویسنده: گوارد بدیلو(Govard Bidloo) (1713-1649)

عنوان: Ontleding des Menschelyken lichaams  

انتشار: Joannes Van Someren، آمستردام، هلند، 1690

 

 

 

 




 نویسنده: جاکوپو برنگاریو دا کارپی(Jacopo Berengario da Carpi)  (1530 -1460)

نقاش: هوگو دا کارپی(Hugo da Carpi) (1523-1455)

عنوان: In anatomia humani corporis a comuni medicoru academia usitata

انتشار: انتشاراتیImpressum، ایتالیا

 

 

 

نویسنده: آمه  بوردون(Ame Bourdon) (1706-1636)

عنوان: Nouvelles Tables Anatomiques

انتشار: انتشاراتی Elles Se Vendent، پاریس، فرانسه، 1678

 

 

 

نویسنده: ویلیام چسیلدن(William Cheselden) (1752-1688)

گراورساز: ژرارد ون در گوچت(Gerard Van Der Guchet)

عنوان: Osteographia or the Anatomy of the Bone

انتشار: انتشاراتی باوویر، لندن، انگلستان، 1733

 

 

 

نویسنده: الکساندر(کلاریون) بورنت[Alexander(Clorion) Burnett]   

عنوان: clarion Anatomical Illustration

انتسار: ایندیانا، آمریکا، 1830

 

 

 

نویسنده: ویلیام کوپر(William Cowper)   (1709-1666)

نقاش: ژرارد لایرس (Gerard Lairesse) (1711-1640)

گراورساز: آبراهام بلوتلینگ(Abraham Blooteling)

عنوان: The Anatomy of human Bodies

انتشار:آکسفورد، لندن، انگلستان، 1698

 

 

 

نویسنده: دورر آلبرچ(durer Albercht) (1525-1471)

عنوان: Vier Bucher Von Menschlicher Proportion

انتشار: نورنبرگ، آلمان، 1528

 

 

 

نویسنده: ناشناس(Unknowon)

عنوان: نامعلوم, ظاهرا در مورد چهره شناسی (Physiognomy) بوده است.

انتشار: هلند, 1790 

 

 

 

 

نویسنده: چارلز ا­یستینه(Charles Estienne)  (1504- 1564)

نقاش:اتینه د لا ریویر (Etienne de la Riviere) (1569-  ؟ )

گراورساز: جان جولات (Jean Jollat)

عنوان:De Dessectione partium corpuris  

انتشار: انتشاراتی Parisiis، ایتالیا، 1545    

 

 

 

نوسنده: جاکوویس گامبرلین(Jacques Gamelin) (1803-1738)

گراور ساز: لواله(Lavalee) (1779-  ؟  )

عنوان: Nouveau Receuil do Osteologia et de Myologie

انتشار: تولوز، فرانسه،1779

 

 

 

نویسنده: جاکویس گویتر د آگواتی (Jacques gautier de Agoty)  (1786-1717)

عنوان: Anatomie Generale des Visceres en situation

انتشار: پاریس، فرانسه، 1752  

 

 

 

نویسنده: برناردینیو ژنگا(Bernardinio Genga)  (1680-1620)

نقاش: چارلز اراند(Charles Errand) (1689-1606 )

گروارساز:فرانسیس آندریوت(Francois Andriot) (1704-    ؟  )

عنوان: Anatomia per vso et Intelligenza Disegno Ricercata

انتشاراتی: انتشاراتی Jacomode Rossi ، رم، ایتالیا، 1691  

 

 

 

نویسنده: شو هیو

عنوان: Jushikei Hakki (پیدایش چهادهمین نیمروز)

انتشار: انتشاراتی Suharaya، شانگهای، چین، 1716

 

 

 

نوسنده: ماگنوس هوندت (Magnus Hundt) (1519-1449)

عنوان: Antropologium de Hominis Dignitate

انتشار: انتشاراتی imperssum et finitu، لاپزیک، آلمان، 1501

 

 

 

 

نویسنده: ویلیام هانتر(William Hanter) (1783-1718)

نقاش: جان وان ریمسدیک(Jan van Rymsdyk) (1788-  ؟  )

عنوان:Anatomia Uteri Humani Gravidi Tabulis illustrate

انتشار: انتشاراتJoun Basker Ville، بیرمنگام، انگلستان، 1774

 

 

 

نویسنده: جانز کتام(Johannes de Ketham) (قرن پانزدهم میلادی)

عنوان: Fasciculo de Medicina

انتشار: انتشارات Stampito، ونیز، ایتالیا، 1493

 

 

 

نویسنده: جان باپ تیسته سارلندره(Jean Baptiste Sarlandiere) (1838-1787)

نقاش: لویس کورتین(jouis Courtin) (1841-1809)

عنوان: Anatomie Methodique ou Organographie humaine en tableaux synoptiques   

انتشار:کتابخانهchez les،پاریس،فرانسه،1829

 

 

 

 

نویسنده: ویلیام اسملی (William Smellie) (1763-1697)

نقاش: جان وان ریمسدیک(JanVan Rymsdyk) (1788-   ؟  ) , (همان نقاش کتاب ویلیام هانتر)

گراوزساز:چارلز گریگینون (Charles Grignion)  (1780-1717)

عنوان: A Self of Anatomical Tables

انتشار: لندن، انگلستان، 1754

 

 

 

نویسنده:آدریان ون اسپای ژل (Adrian Von De Spiegel) (1627-1552)

عنوان: De Formato Foetu liber Singularis

انتشار: انتشاراتی Pataviy، ایتالیا، 1626

 

 

 

نویسندگان: آدریان ون اسپارژل و سزار گیولیو کاس(Cesare Giulio Casseri)    

عنوان: De Humani corporis Fabrica Libri Decem

انتشار: انتشاراتی Venetiis، ایتالیا                                                                                                 

 

 

 

 

نویسنده: اسماعیل حسن جورجانی(Ismail hasan Jurjani)

عنوان: ذخیره خوارزمشاهی(Zakh-irahi Kharrazm Shahi)

انتشار: ایران، 1681

 

 

 

نویسنده: جان والورد د آموسکو (Juan valverde de Amusco)  (  ؟  -1525)

عنوان: Anatomia del Corpo Humano

انتشار: انتشاراتیPerant، رم، ایتالیا، 1560

 

 

 

نویسنده: ویلهلم برونه(Wilhelm Braune) (1892-1831)

عنوان: Topographphisch Anatoischer Atlas

انتشار: انتشاراتی Verlag von vait، لیپزیک, آلمان, 1872-  1867

 

 

 

نویسنده: ژوزف وی منت (Joseph Vimont) (1857-1795)

لیتوگرافی: گودفروی انجلامن(Godefroy Engelman) (1838-1788)

عنوان: Traite de Phrenologie Humaine et Comparee

انتشار: انتشارات J.B.Bailiere، پاریس، فرانسه، 35-1832

 

 

 

نویسنده: منصور احمد الیاس شیرازی

نقاش: حسن احمد اصفهانی

عنوان: تشریح الابدان انسان

انتشار : اصفهان، ایران، 1488

 

 

 

نویسنده: باتولومیو استاکیو(استاش) [Bartholomeo Eustachi}  (1577-  ؟  )

نقاش و گراور ساز: گیولیو د موسی (Giulio de Musi)  (1553-  ؟  )

ویراستاران: آندرا ماسیمینی (Andrea Massimini)  (1792-1727) و جرج مارتین  (George Martine)

عنوان: Bartholomaei Eustachii anatomici summi Romanae archetypae tabula anatomicae 

انتشار: رم، ایتالیا، 1783

 

 

 

نویسنده: آندریاس وزالیوس(Andreas Vesalius) (1564-1514)

نقاش و گراورساز:تیسین ونیزی و شاگردانش

عنوان:   De humani corporis fabrica libri septem

انتشار: Basileae [Basel]، بولونی، ایتالیا

 

 

 

 

تهیه کننده : دکتر جعفر رضاییان

سوالات متداول

کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پزشکی کجاست؟

دانشکده پزشکی - طبقه سوم - راهروی سمت راست - اتاق 348

offer
انتقادات
و
پیشنهادات